Kişinin yaşadığı topluluk ortamında değeri olan , yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini vüruttirdiği vetirelerin tübaşöğretmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara nazaran insanların davranışlarında belli vürutmeler sağlamlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek değişme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kabilinden eğitimin bir çok tanılamamı bünyelabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen tanılamam:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin lakinçlarına mutabık ) değişme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma nazaran;
· Yetişek bir vetiretir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde değiştirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değişme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç baz öğesi vardır.
1. Amaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek lakinçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam değer ve istimara ile son bulur. Sürecin bu mantığı parçalanmamış kültürler sinein birdır. Amaçların içinde ne olduğu ve öğrenme sinein kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre nazaran değişebilir, lakin sürecin doğası değişmez.
Yetişek kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince biriyi filozof ve terbiyeci, eğitimin ne olduğuna konusunda farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuştur. Günümüzde ise eğitimin akseptans edilen standart tanılamamı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın ortamında eğitime konusunda bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değişikliği” ve “müddetç” kabilinden kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Yetişek, insanoğlu sinein hayat boyu devam fail bir vetiretir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere mutabık olabileceği kabilinden istenmedik yönde de vürutebilir. Yetişek sürecinin işletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği kabilinden vürutigüzel de olur. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal eğitim bilimi, vürutigüzel meydana getirilen eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, eğitim bilimi merkezleri kabilinden mekânlarda maruz eğitim bilimi formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır eğitim bilimi ise informal eğitidir. şu demek oluyor ki eğitim bilimi yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi çıkmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belli bir niyet ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci idari bir kadro ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal eğitim bilimi ise kendiliğinden vüruten ölçüsüz ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir tertibat olarak ele alındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç baz ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Eşme; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, donanım, maliyet, personel kabilinden fiziki unsurlardır. Müddetç; mektep ortamında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, yetki, imtihan hatimeları kabilinden istenilen davranış değişiklikleridir.